Skip to main content

ଭିନ୍ନ ମାପକାଠିରେ ଓଡିଶାର ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ

ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ କହିଲେ ସାଧାରଣତଃ ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ, ରାଜନୈତିକ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରତିଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ବର୍ଦ୍ଧିତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକୁ ହିଁ ବୁଝାଇଥାଏ । ତେବେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଜାତୀୟ ପରିବାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସର୍ଭେ (ଏନଏଫଏଚଏସ)ରେ ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣକୁ ମାପିବା ପାଇଁ ଏକ ଭିନ୍ନ ମାପକାଠିର ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଥାଏ । ଏହାର ୫ମ ପର୍ୟ୍ୟାୟ (୨୦୨୦-୨୧) ରିପୋର୍ଟରେ ସାରା ଦେଶ ଓ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ ୧୫ରୁ ୪୯ ବର୍ଷର ମହିଳାମାନଙ୍କର ସଶକ୍ତିକରଣର ସ୍ଥିତି ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି । ଏହି ସର୍ଭେରେ ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣର ସ୍ଥିତି ଜାଣିବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ୬ଟି ପରିମାପକର ସାହାଯ୍ୟ ନିଆଯାଇଛି ସେଗୁଡିକୁ ପର୍ୟ୍ୟାଲୋଚନା କରାଯାଉ ।

ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣର ପ୍ରଥମ ପରିମାପକ ରୂପେ ଜଣେ ବିବାହିତା ମହିଳା ପରିବାରର ତିନିଟି ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ କେତେ ଦୂର ସମର୍ଥ, ତାହା ବିବେଚନା କରାଯାଇଥାଏ । ସେହି ପ୍ରସଙ୍ଗ ତିନିଟି ହେଲା ମହିଳା ଜଣକ ନିଜ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ଯତ୍ନ ପାଇଁ ନିଜେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନେବା, ପରିବାର ପାଇଁ ବଡ ବଡ ଜିନିଷର କ୍ରୟ ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା ଓ ନିଜ ପରିବାର ବା ସମ୍ପର୍କୀୟଙ୍କ ନିକଟକୁ ବୁଲିଯିବାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଜେ ନେବା । ଓଡିଶାରେ ୯୦.୨ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ଏହି ତିନିଟି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ପାରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ପ୍ରଶଂସନୀୟ । ୨୦୧୫-୧୬ରେ ହୋଇଥିବା ସର୍ଭେରେ ୮୧.୮ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ଏହି ତିନିଟି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନେବାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିପାରୁଥିଲେ । ଅର୍ଥାତ୍ ଏବେ ୮.୪ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ମହିଳା ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିପାରୁଛନ୍ତି । ସର୍ବ ଭାରତୀୟ ସ୍ତରରେ ଏହି ପ୍ରତିଶତ ୮୮.୭ ରହିଥିବାରୁ ଓଡିଶାର ୧.୫ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ମହିଳା ଏହି ନିର୍ଣ୍ଣୟରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିପାରୁଥିବାର ଜଣାପଡୁଛି । ଓଡିଶାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ମହିଳାମାନେ (୯୦.୩ ପ୍ରତିଶତ) ସହରାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନଙ୍କ ( ୮୯.୯ ପ୍ରତିଶତ) ତୁଳନାରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାରେ ସାମାନ୍ୟ ଅଧିକ ସକ୍ରିୟ । ସାରା ଦେଶର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନଙ୍କ (୮୭.୭ ପ୍ରତିଶତ) ତୁଳନାରେ ଓଡିଶାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନେ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାରେ ଅଧିକ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ବେଳେ ଓଡିଶାର ସହରାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନେ ଦେଶର ସହରାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନଙ୍କ (୯୧ ପ୍ରତିଶତ) ତୁଳନାରେ ସାମାନ୍ୟ ପଛରେ ଅଛନ୍ତି । ତେବେ ନାଗାଲାଣ୍ଡ ଓ ମିଜୋରାମ ଭଳି ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୯୯ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ଏହି ଧରଣର ନିର୍ଣ୍ଣୟ ନେବାକୁ ସମର୍ଥ ହୋଇଛନ୍ତି । 

ଦ୍ୱିତୀୟ ପରିମାପକ ରୂପେ ଗତ ୧୨ ମାସ ମଧ୍ୟରେ କେତେ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ନିଜେ କାମ କରି ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି ତାହା ବିବେଚନାକୁ ନିଆଯାଇଛି । ଓଡିଶାରେ ୨୫.୭ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା କାମ କରି ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇଛନ୍ତି । ୨୦୧୫-୧୬ ସର୍ଭେରେ ଏହା ୨୨.୫ ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା, ଅର୍ଥାତ୍ ଗତ ୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୩.୨ ପ୍ରତିଶତ ଅଧକ ମହିଳା କାମ କରି ଉପାର୍ଜନ କରିପାରିଛନ୍ତି । ସାରା ଦେଶରେ ୨୫.୪ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା କାମ କରି ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରିଥିବାରୁ ଓଡିଶାର ମହିଳାମାନେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ସହ ତାଳ ଦେଇ ଗତି କରିଥିବାର ଜଣାପଡେ । ଓଡିଶାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୨୫.୬ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା କାମ କରି ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରି ପାରିଥିବା ବେଳେ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ସାମାନ୍ୟ ଅଧିକ ୨୬.୩ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା କାମ କରି ଉପାର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି । ସାରା ଦେଶର ସହରାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୨୫ ପ୍ରତିଶତ କାମ କରି ଅର୍ଥ ଉପାର୍ଜନ କରିଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଓଡିଶାର ସହରାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନେ ସାମାନ୍ୟ ଆଗରେ ଥିବା ପରି ଜଣାପଡୁଛି । ତେବେ ତେଲେଙ୍ଗାନା (୪୫ ପ୍ରତିଶତ), ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ (୪୨ ପ୍ରତିଶତ), ମଣିପୁର (୪୨ ପ୍ରତିଶତ)ର ମହିଳାମାନେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯଥେଷ୍ଟ ଆଗରେ ଥିବାରୁ ଓଡିଶାର ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ସମକକ୍ଷ ହେବାକୁ ଅଧିକ ପ୍ରୟାସ କରିବାକୁ ହେବ ।  

‘କେତେ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିଜ ନାମରେ ବା ଅନ୍ୟ କାହା ସହ ମିଶି ଘରଟିଏ ବା ଜମି ଖଣ୍ଡିଏ ଅଛି’ ତାକୁ ତୃତୀୟ ପରିମାପକ ଭାବେ ନିଆଯାଇଛି । ଓଡିଶାର ୪୩.୫ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିଜ ନାମରେ ଏକୁଟିଆ ହେଉ ବା ଅନ୍ୟ କାହା ସହ ମିଶି ହେଉ ଘରଟିଏ ଓ/ବା ଜମି ଖଣ୍ଡିଏ ଅଛି । ୨୦୧୫-୧୬ ସର୍ଭେରେ ଏହା ୬୩.୫ ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା । ଗତ ୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ମହିଳାଙ୍କ ମାଲିକାନା ୨୦ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇବା ଉଦବେଗଜନକ । ଅବଶ୍ୟ ଦେଶର ଅଧିକାଂଶ ରାଜ୍ୟରେ ମହିଳାଙ୍କ ମାଲିକାନାରେ ହ୍ରାସ ପାଇଥିବା ବେଳେ ତ୍ରିପୁରାରେ ସର୍ବାଧିକ ୪୦ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ସାରା ଦେଶରେ ୪୩.୩ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିଜ ନାମରେ ବା ଅନ୍ୟ କାହା ସହ ମିଶି ଘର ବା ଜମି ଖଣ୍ଡିଏ ଅଛି, ଅର୍ଥାତ୍ ଦେଶର ମହିଳାଙ୍କ ସ୍ଥିତି ସହ ଓଡିଶା ସମକକ୍ଷ । ଓଡିଶାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୪୫.୫ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ଜମିବାଡିର ମାଲିକାନା ଥିଲା ବେଳେ ସହରାଞ୍ଚଳର ୩୫.୪ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ମାଲିକାନା ରହିଥିବାରୁ ଜଣା ପଡୁଛି ଯେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯଥେଷ୍ଟ ଆଗରେ । ତେବେ ସାରା ଦେଶର ସହରାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୩୮.୩ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନାମରେ ଘର ବା ଜମି ଥିବାରୁ ଓଡିଶାର ସହରାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରାୟ ୩ ପ୍ରତିଶତ ପଛରେ ଅଛନ୍ତି । କର୍ଣ୍ଣାଟକ (୬୭.୬ ପ୍ରତିଶତ) ଓ ତେଲେଙ୍ଗାନା (୬୬.୬ ପ୍ରତିଶତ)ର ସର୍ବାଧିକ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ଘର ଓ ଜମିର ମାଲିକାନା ଥିବାର ଜଣାପଡେ । ଆଇନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପୈତୃକ ସମ୍ପତ୍ତିରେ ପୁରୁଷ ଓ ମହିଳାଙ୍କ ସମାନ ଅଧିକାର ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଠିକ ରୂପେ କାର୍ୟ୍ୟକାରୀ ହେଉ ନ ଥିବାରୁ ମହିଳାଙ୍କ ଘର ଓ ଜମିର ମାଲିକାନାରେ ଆଶାନୁରୂପ ବୃଦ୍ଧି ହେଉନାହିଁ ।  

ଚତୁର୍ଥ ପରିମାପକ ଅନୁସାରେ କେତେ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ନିଜର ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ଅଛି ଯାହା ସେମାନେ ନିଜେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ଓଡିଶାରେ ୮୬.୫ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିଜର ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ଅଛି ଓ ତାହା ସେମାନେ ନିଜେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ୨୦୧୫-୧୬ର ସର୍ଭେ ଅନୁସାରେ ମାତ୍ର ୫୬.୨ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ନିଜର ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ଥିଲା । ଅର୍ଥାତ୍ ଗତ ୫ ବର୍ଷ ଭିତରେ ପ୍ରାୟ ୩୦ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ମହିଳା ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ଖୋଲିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୋଇ ସେଥିରେ ନିଜେ କାରବାର କରିପାରୁଛନ୍ତି । ସାରା ଦେଶରେ ୭୮.୬ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ନିଜର ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ଥିବାରୁ ଓଡିଶାର ମହିଳାମାନେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରାୟ ୮ ପ୍ରତିଶତ ଆଗରେ ଅଛନ୍ତି । ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ଖୋଲିବାରେ ଓଡିଶାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନେ ସହରାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଆଗରେ ଅଛନ୍ତି । ସହରାଞ୍ଚଳରେ ୮୨.୮ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ଥିଲା ବେଳେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୮୭.୪ ପ୍ରତିଶତ ଅର୍ଥାତ୍ ୪.୪ ପ୍ରତଶତ ଅଧିକ ମହିଳା ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତାର ଅଧିକାରୀ । ସାରା ଦେଶର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନଙ୍କ (୭୭.୪ ପ୍ରତିଶତ) ଅପେକ୍ଷା ଓଡିଶାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ୧୦ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ମହିଳା ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ଖୋଲି ପାରିଛନ୍ତି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜନ ଧନ ଯୋଜନାରେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ଖୋଲାଯିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇ ଅନେକ ମହିଳାଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ଖୋଲା ଯାଇଛି । ତେବେ ସେହି ଖାତାଗୁଡିକରେ ସୁପରିଚାଳନା ହୋଇ ନିୟମିତ ଜମା ଓ ଉଠାଣ ହେବା ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିବାରୁ ସେଥି ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯିବା ଆବଶ୍ୟକ । 

‘କେତେ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ମୋବାଇଲ ଫୋନ ଅଛି ଯାହା ସେମାନେ ନିଜେ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି’କୁ ପଞ୍ଚମ ପରିମାପକ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି । ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଓଡିଶାର ୫୦.୧ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ନିଜର ମୋବାଇଲ ଫୋନ ଅଛି ଓ ତାହା ସେମାନେ ନିଜେ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି । ୨୦୧୫-୧୬ର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଏହା ୩୯.୨ ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା । ଅର୍ଥାତ୍, ଗତ ୫ ବର୍ଷ ଭିତରେ ମହିଳା ମୋବାଇଲ ଫୋନର ଅଧିକାରୀ ଓ ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରେ ପ୍ରାୟ ୧୧ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧିପାଇବା ଏକ ଭଲ ସୂଚନା । ସାରା ଦେଶରେ ୫୪ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ନିଜସ୍ୱ ମୋବାଇଲ ଫୋନ ଥିବାରୁ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡିଶାର ମହିଳାମାନେ ପ୍ରାୟ ୪ ପ୍ରତିଶତ ପଛରେ ରହିଛନ୍ତି । ସହରାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୋବାଇଲ ବ୍ୟବହାର ଅଧିକ ହୋଇଥିଲେ ବି ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବେଶି ପଛରେ ନାହାନ୍ତି । ସହରାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୫୮.୮ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ନିଜର ମୋବାଇଲ ଥାଇ ସେମାନେ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ନିଜେ କରୁଥିବା ବେଳେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ୪୮ ପ୍ରତିଶତ ଅର୍ଥାତ୍ ୧୦.୮ ପ୍ରତିଶତ କମ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ନିଜର ମୋବାଇଲ ଫୋନ ଅଛି ଓ ସେମାନେ ତାହା ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି । ସାରା ଦେଶରେ ସହରାଞ୍ଚଳର ୬୯.୪ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ମୋବାଇଲ ଫୋନ ଥିଲା ବେଳେ ଓଡିଶାର ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ପ୍ରାୟ ୧୦ ପ୍ରତିଶତ କମ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ମୋବାଇଲ ଫୋନ ଉପଲବ୍ଧ । ଗୋଆରେ ସର୍ବାଧିକ ୯୧ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳାଙ୍କ ନିକଟରେ ମୋବାଇଲ ଫୋନ ଅଛି । ଆଶ୍ଚର୍ୟ୍ୟର କଥା ଗୁଜରାଟରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ୪୮.୮ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ମୋବାଇଲ ଫୋନର ଅଧିକାରୀ ।

ମହିଳାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଗତ ପରିଚ୍ଛନ୍ନତାର ଭାବକୁ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣର ଷଷ୍ଠ ପରିମାପକଟି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରାଯାଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଋତୁସ୍ରାବ ସମୟରେ ୧୫ରୁ ୨୪ ବର୍ଷର କେତେ ପ୍ରତିଶତ ଝିଅ ଓ ମହିଳା ନିଜ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ପରିଚ୍ଛନ୍ନ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ୱନ କରୁଛନ୍ତି, ତାକୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି । ଓଡିଶାରେ ଏହି ବର୍ଗର ୮୧.୫ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଗତ ପରିଚ୍ଛନ୍ନ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ୱନ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ୨୦୧୫-୧୬ ସର୍ଭେରେ ମାତ୍ର ୪୭.୪ ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା । ଅର୍ଥାତ୍ ମହିଳାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଗତ ପରିଚ୍ଛନ୍ନତା ନେଇ ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ଯଦ୍ଦ୍ୱାରା ପ୍ରାୟ ୩୪ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ମହିଳା ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଉତ୍ସାହଜନକ । ସାରା ଦେଶରେ ୭୭.୩ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ପରିଚ୍ଛନ୍ନ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ୱନ କରୁଥିବାରୁ ଏ ଦିଗରେ ଓଡିଶାର ମହିଳାମାନେ ପ୍ରାୟ ୪ ପ୍ରତିଶତ ଆଗରେ ଥିବାର ଜଣାପଡେ । ଅବଶ୍ୟ ଓଡିଶାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ତୁଳନାରେ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଏହାର ଗ୍ରହଣୀୟତା ଅଧିକ । ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରାୟ ୭୯.୫ ପ୍ରତିଶତ ଏହାର ଅବଲମ୍ୱନ କରୁଥିବା ବେଳ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ୯୧.୫ ପ୍ରତିଶତ ବା ୧୨ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହାର ଗ୍ରହଣୀୟତା ରହିଛି । ସାରା ଦେଶର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ୭୨.୩ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ବେଳେ ଓଡିଶାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ପ୍ରାୟ ୭ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ପରିଚ୍ଛନ୍ନ ଉପାୟକୁ ଆପଣେଇବା ବାସ୍ତବିକ ପ୍ରଶଂସନୀୟ ।

ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବାକୁ ହେଲେ ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରତିଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମାନ ଅବକାଶ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ହେବ । ଏନଏଫଏଚଏସ ରିପୋର୍ଟରେ ଯେଉଁ ୬ଟି ପରିମାପକରେ ସେମାନଙ୍କ ସଶକ୍ତିକରଣର ଅଗ୍ରଗତିକୁ ମାପିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଇଛି, ସେଥିରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ସେହି ସମାନ ଅବକାଶ ମିଳୁଛି କି ନାହିଁ ତାହା ଜାଣିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ ମିଳୁଛି । ତେବେ ସଶକ୍ତିକରଣର ଅଗ୍ରଗତିକୁ ଠିକ ରୂପେ ମାପିବା ପାଇଁ ଆହୁରି ଅନେକ ପରିମାପକର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକର ରାଙ୍କିଙ୍ଗ କରିବା ପାଇଁ କୌଣସି ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ହୋଇ ନ ଥିଲେ ବି ଅଧିକାଂଶ ପରିମାପକରେ ଓଡିଶାର ମହିଳାମାନେ ଯେ ଅନ୍ୟ ଅନେକ ରାଜ୍ୟ ତୁଳନାରେ ଆଗରେ ରହି ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣକୁ ଅଗ୍ରସର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି, ସେଥିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । ତେବେ ଓଡିଶାରେ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ମହିଳାଙ୍କ ହାତକୁ କିପରି ଘର ଓ ଜମିର ମାଲିକାନା ଆସି ପାରିବ ସେ ଦିଗରେ ସମାଜ ଓ ସରକାର ଆନ୍ତରିକତା ପ୍ରଦର୍ଶନ ପୂର୍ବକ ଉଦ୍ୟମ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।


Published in Odisha Reporter on September 


Comments

  1. ଦାସ ବାବୁ , ଆପଣଙ୍କ ଲେଖାଟି ଖୁବ ତଥ୍ୟପୂର୍ଣ୍ନ ଓ
    ଉପାଦେୟ ହୋଇ ପାରିଛି। ଧନ୍ୟବାଦ।

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

‘ଦାଦନ’ ନୁହେଁ କି ‘ପ୍ରବାସୀ’ ନୁହେଁ

“ମୁଁ ଜଣେ ଓଏଏସ ଅଫିସର । ତୋ’ ଭଳି କେଉଁଠିକୁ ଯାଇ ଦାଦନ ଖଟୁ ନାହିଁ ।” କିଛି ବାହାର ରାଜ୍ୟରେ କାମ କରି ଓଡିଶାକୁ ଫେରିଥିବା ଶ୍ରମିକଙ୍କ ପ୍ରତି ଜଣେ ଉତକ୍ଷିପ୍ତ ବିଡିଓଙ୍କର ଏ ଭଳି ଆପ ତ୍ତି ଜନକ କଟୂ ମନ୍ତବ୍ୟ ଭାଇରାଲ ହେବା ପରେ ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ତାହା ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କୁ ବ୍ୟଥିତ ଓ ସ୍ତମ୍ଭୀଭୂତ କଲା । ଏଭଳି ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଘରବାହୁଡାର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ କିଛି ସରକାରୀ ଅଧିକାରୀଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କୁ ଦାଦନ ଶ୍ରମିକ ଭାବେ ସମ୍ବୋ ଧନ  କରି ତା ଚ୍ଛ ଲ୍ୟ କରିବା ସହିତ ‘ଦାଦନ’ ଶବ୍ଦଟିକୁ ଏକ ଗାଳି ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିବାର ଅନେକ ଘଟଣା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଏମାନେ ଫେରିବା ପରେ ଓଡିଶାରେ କରୋନା ଆକ୍ରାନ୍ତଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ ସଂକ୍ରମିତ ହେବାର ଭୟ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହୋଇଥିଲା ବେଳେ ସ୍ଥଳ ବିଶେଷରେ ଫେରିଥିବା କେତେକଙ୍କ ଆଚରଣ ମଧ୍ୟ ସେଥିପାଇଁ ଖୋରାକ ଯୋଗାଇଥିଲା । “ଓଡିଶାକୁ ଫେରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ କାକୁତି ମିନତି ହୋଇ ହାତ ଯୋଡି ଭିଡିଓ ପଠାଉଥିଲେ । ଏଠି ପହ ଞ୍ଚି ଲା ପରେ ଉତ୍ପାତ ହେଉଛନ୍ତି । ଦାଦନ ଖଟିବାକୁ ଗଲା ବେଳେ କ’ଣ ସରକାରଙ୍କୁ ଜଣାଇ ଯାଇଥିଲେ? ଏମାନଙ୍କୁ ଓଡିଶା ଭିତରେ ପୂରାଇ ଦେବା କଥା ନୁହେଁ ।”, ବୋଲି କେହି କେହି ଖୋଲାଖୋଲି କହୁଥିବା ବେଳେ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଥିବା ଘୃଣା ଭାବ ସେଥିରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ରୂପେ ଜଣା ପଡୁଛି । ଏହ...

‘ଭିକରେ ମିଳିଥିବା ସ୍ୱାଧୀନତା’ ଓ ‘ପଦ୍ମଶ୍ରୀ’ ପ୍ରତ୍ୟାହାର

ଦେଶକୁ ୧୯୪୭ରେ ମିଳିଥିବା ‘ସ୍ୱାଧୀନତା’, ସ୍ୱାଧୀନତା ନୁହେଁ ବରଂ ‘ଭିକ’ ଥିଲା ଓ ୨୦୧୪ରେ ମୋଦୀ କ୍ଷମତା ହାସଲ କରିବା ପରେ ହିଁ ଭାରତକୁ ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ମିଳିଥିଲା ବୋଲି କହି ବଲିଉଡ ଅଭିନେତ୍ରୀ ତଥା ‘ପଦ୍ମଶ୍ରୀ’ ପ୍ରାପ୍ତ କଙ୍ଗନା ରଣାୱତ ଏବେ ବିବାଦରେ । ଦେଶବ୍ୟାପୀ ତାଙ୍କ ଏହି ଉକ୍ତିର ବିରୋଧ ହୋଇ ତାଙ୍କଠାରୁ ‘ପଦ୍ମଶ୍ରୀ’ ପ୍ରତ୍ୟାହାର ଦାବି ହେଉଛି । କେହି କେହି ଏହା ତାଙ୍କ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତିର ସ୍ୱାଧୀନତା ବୋଲି ଯୁକ୍ତି ବାଢୁଥିବା ବେଳେ ରାଷ୍ଟ୍ରପ୍ରଦତ୍ତ ସମ୍ମାନର ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ଆତ୍ମନିୟନ୍ତ୍ରିତ ଅଙ୍କୁଶ ଲାଗିବା ଉଚିତ କି ନୁହେଁ ସେ ନେଇ ମଧ୍ୟ ବିମର୍ଶ ହେବାକୁ ଲାଗିଲାଣି । ‘ପଦ୍ମଶ୍ରୀ’ ଭଳି ଏକ ସମ୍ମାନରେ ଭୂଷିତ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇବା ଦ୍ୱାରା ଅନେକେ ‘ପଦ୍ମଶ୍ରୀ’ ସମ୍ମାନର ମର୍ଯ୍ୟାଦାକୁ ଅକ୍ଷୁଣ୍ଣ ରଖିବାରେ ସେ ଅସମର୍ଥ ବୋଲି ମଣୁଛନ୍ତି । ତେବେ ଏ ଭଳି ଭାବେ ସମ୍ମାନିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଆପତ୍ତିଜନକ ଓ ବିବାଦିତ ଉଚ୍ଚାରଣ ଓ ଆଚରଣ ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ ନିକଟରୁ ସମ୍ମାନ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରାଯାଇପାରିବ କି ଓ ସେଥିପାଇଁ ବିଧି ବ୍ୟବସ୍ଥା କ’ଣ, ତାହା ଆଲୋଚନାଯୋଗ୍ୟ । ଅତୀତରେ ପଦ୍ମ ସମ୍ମାନ ଘୋଷଣା ହେଲା ପରେ ମୌଲାନା ଅବୁଲ କଲାମ ଆଜାଦ, ସୁନ୍ଦରଲାଲ ବହୁଗୁଣା, ବାବା ଆମତେ, ବିଲାୟତ ଖାଁ, ବାଦଲ ସରକାର, କାଳୀଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ପରି କିଛି ସମ୍ମାନିତ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଭିନ୍ନ କା...

ଭଲଗପ - 2021

2021ରେ  ପ୍ରକାଶିତ ପାଠକ ଓ ଲେଖକଙ୍କ ପସନ୍ଦର କିଛି ଭଲ ଗପ 2021ରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବା 1600ରୁ ବେଶି ଲେଖକଙ୍କର 6100ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଓଡିଆ ଗପ ମଧ୍ୟରୁ ପାଠକ ଓ ଲେଖକଙ୍କ ପସନ୍ଦର କିଛି ଭଲ ଗପ ବାଛିବାର ଏକ ପ୍ରୟାସ ଚାଲିଛି । ତଦନୁଯାୟୀ ପାଠକ ଓ ଲେଖକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା  ପ୍ରସ୍ତାବ ଦାଖଲର ଶେଷ ତାରିଖ ମେ 31, 2022 ସୁଦ୍ଧା 260 ଜଣ ଲେଖକଙ୍କର 368ଟି ଭଲ ଗପର ସୂଚନା ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଛି ଯାହା ନିମ୍ନ ପ୍ରଦତ୍ତ ତାଲିକାରେ ସ୍ଥାନିତ । ଏହି ଗପଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରୁ 42ଟି ଗପର ପିଡିଏଫ ମିଳି ନାହିଁ । ପିଡିଏଫ ବା ସ୍ପ୍କାନ କପି ଉପଲବ୍ଦାଧ କରାଇବା ପାଇଁ ଆଉ 7 ଦିନ ସମୟ ଦିଆଯାଉଛି । ପ୍ରତିଟି ଗପ ପଢା ହେବାକୁ ଥିବାରୁ ତାପରେ ପିଡିଏଫ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇ ପାରି ନଥିବା ଗପଗୁଡିକୁ ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରୁ ବାଦ ଦିଆଯିବ । (ସରଳ କୁମାର ଦାସ) 9437038015 saral_das@yahoo.co.in ତାଲିକାରେ ସ୍ଥାନିତ କୌଣସି ଗପ 2021 ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲେ ଲେଖକ ଓ ପାଠକମାନେ ତାହା ଜଣାଇବାକୁ ଅନୁରୋଧ । ଜଣାପଡିଲେ ସେଇଟିକୁ ତାଲିକାରୁ ବାଦ ଦିଆଯିବ । ପ୍ରତିଟି ମନୋନୀତ ଗପ ପଢା ହେବାକୁ ଥିବାରୁ ସେଗୁଡିକର ପିଡିଏଫ ପଠାଇବାକୁ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଲେଖକମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ । ଏକାଧିକ ଗପ ଥିବା ଲେଖକଙ୍କ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଗପଟିକୁ ଚୟନ କରିବା ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି । କ୍ରମିକ ସଂଖ୍ୟା ଲେଖକ ଗଳ୍ପର ନାମ କେଉଁଠି(ପତ୍ରିକା ଇତ୍ୟାଦି) ପ୍ରକାଶନ ସଂଖ୍ୟା/ ତାରିଖ 1 ଅଜୟ ...

ପେଗାସସ୍ ମାମଲା ସରକାରଙ୍କ ତଣ୍ଟିରେ କଣ୍ଟା ହେବ ?

ପେଗାସସ୍ ମାମଲାରେ ଏକାଧିକ ପିଟିସନର ବିଚାର କରି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଏନ ଭି ରମଣାଙ୍କ ସମେତ ଏକ ତିନି ଜଣିଆ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଅକ୍ଟୋବର ୨୭, ୨୦୨୧ରେ ଦେଇଥିବା ଆଦେଶକୁ ଅନେକେ ‘ଐତିହାସିକ’ କହୁଥିବା ବେଳେ ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଭର୍ତ୍ସିତ ହୋଇଛନ୍ତି ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଉଛି । ନାଗରିକଙ୍କ ମୌଳିକ ଅଧିକାରକୁ ଅକ୍ଷୁଣ୍ଣ ରଖିବା ପାଇଁ ଏହି ୪୬ ପୃଷ୍ଠା ବିଶିଷ୍ଟ ଆଦେଶଟି ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିବାକୁ ଯାଉଥିବାରୁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ବିମର୍ଶର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । କାନାଡାର ଟରୋଣ୍ଟୋ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଧୀନସ୍ଥ ‘ସିଟିଜେନ ଲ୍ୟାବ’ ସେପ୍ଟେମ୍ୱର ୨୦୧୮ରେ ଇସ୍ରାଏଲି ଟେକ୍ନୋଲୋଜି କମ୍ପାନୀ ଏନଏସଓ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ପେଗାସସ୍ ନାମକ ସ୍ପାଏୱେୟାର ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ଏହି ସ୍ପାଏୱେୟାରକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିର ଫୋନ, କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଭଳି ଡିଜିଟାଲ ଉପକରଣଗୁଡିକୁ ସ୍ପର୍ଶ ନ କରି ମଧ୍ୟ ସେଗୁଡିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରି ହେବ । ଥରେ ଏହି ସ୍ପାଏୱେୟାର ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଥିବା ଉପକରଣରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ହୋଇଗଲେ ସେଥିରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ (ଡାଟା) ସହ ଉପକରଣର ଇ-ମେଲ, ଟେକ୍ସଟ, ଫୋନ, କ୍ୟାମେରା, ରେକର୍ଡିଙ୍ଗ କରିବା କ୍ଷମତାଗୁଡିକ ମଧ୍ୟ ସ୍ପାଏୱେୟାର ବ୍ୟବହାରୀଙ୍କ ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ ଚାଲିଯାଇଥାଏ ଓ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଅଜାଣତରେ ଅନ୍ୟ ତଥ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଉପକରଣର...

ଓଡିଆ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ 2021 - ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ 252ଟି ଗପ

ଓଡିଆ କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ 2021 – ପ୍ରଥମ ପ୍ରର୍ଯ୍ୟାୟରେ 252ଟି ଗପ  ପାଠକ, ଲେଖକଙ୍କ ସହଯୋଗରେ 2021ରେ ପ୍ରକାଶିତ କିଛି ଭଲ ଗପ ବାଛିବାର ପ୍ରୟାସ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ 260 ଜଣ ଲେଖକଙ୍କର 368ଟି ଭଲ ଗପର ସୂଚନା ହସ୍ତଗତ ହୋଇଥିଲା । ଇତିମଧ୍ୟରେ ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଏକାଧିକ ଗପ ଆସିଥିବା ଲେଖକମାନଙ୍କର ଗପଗୁଡିକୁ ପଢାଯାଇ ସେଥିରୁ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଲେଖକଙ୍କ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଏଁ ଗପକୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି । କିଛି ଲେଖକଙ୍କର ଗପ ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିବା ଓ / ବା ଧାର୍ଯ୍ୟ ଶେଷ ତାରିଖ ସୁଦ୍ଧା ପଢିବା ଲାଗି ପିଡିଏଫ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇ ନ ପାରିବା କାରଣରୁ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅନ୍ତର୍ଗତ କରାଯାଇ ପାରିଲାନାହିଁ । ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ନିମ୍ନଲିଖିତ 252 ଜଣ ଲେଖକଙ୍କର 252ଟି ଗପ ଯାଇଛି । ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଗପଗୁଡିକୁ ପାଠକଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାଇଲା ବେଳେ ଗପର ନାମ ଓ ଲେଖକଙ୍କ ନାମକୁ ଲିଭାଯାଇ ତା ସ୍ଥାନରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ କୋଡ ନମ୍ୱର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଛି । ଏହି ସମସ୍ତ ଗପକୁ 25ଟି ସେଟରେ ଭାଗ କରାଯାଇ ପ୍ରତି ସେଟରେ ହାରାହାରି 10ଟି ଲେଖାଏଁ ଗପ ରଖାଯାଇଛି । ପ୍ରତିଟି ସେଟ ଗପ ଦୁଇ ଜଣ ଲେଖାଏଁ ପାଠକଙ୍କ ନିକଟକୁ ପୃଥକ୍ ଭାବେ ପଠାଯାଉଛି । ସେମାନଙ୍କ ନିକଟରୁ ମତାମତ ମିଳିଲା ପରେ ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ 50 ପ୍ରତିଶତ ଗପ ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟକୁ ଉନ୍ନୀତ ହେବ । ଗପଗୁଡିକ ଲେଖକମାନଙ୍କର ମୌଳିକ ରଚନା ଓ 2021ରେ ପ୍ରଥମ କରି ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଏ । ଯଦି...