କେନ୍ଦ୍ର-ରାଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ : ତିକ୍ତତାର ନୂଆ କାରଣ ଜିଏସଟି

କରୋନା ମହାମାରୀର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ବ୍ୟୟ ଆଶାତୀତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା ବେଳେ ‘ଲକଡାଉନ’ କାରଣରୁ ଦୋକାନ ବଜାର, ଶିଳ୍ପ, ବାଣିଜ୍ୟ ବନ୍ଦ ହୋଇ ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ ଯଥେଷ୍ଟ ହ୍ରାସ ପାଇଥିବାରୁ ସେମାନେ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟ ଦେଇ ଗତି କରୁଛନ୍ତି । ତେଣୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ ତୁରନ୍ତ ସେମାନଙ୍କ ଜିଏସଟି ବାବଦ ବକେୟା ପ୍ରାପ୍ୟ ପଇଠ କରିବା ଉଚିତ ବୋଲି ଦାବି ଉଠୁଛି । ଜିଏସଟି ପ୍ରଚଳନ ବେଳେ ‘ଓ୍ଵାନ ନେସନ ଓାନ ଟ୍ୟାକ୍ସ’ର ସ୍ଳୋଗାନ ଦିଆଯାଇ ଏହା ଭାରତରେ ଟ୍ୟାକ୍ସ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ସରଳୀକରଣ କରି କର ଆଦାୟ ବଢାଇବା ସହ ଖାଉଟି, ବ୍ୟବସାୟୀ ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ ହେବ ବୋଲି କୁହା ଯାଉଥିଲା । ଅନେକ କାରଣରୁ ଏ ଯାଏଁ ଆହୁରି ଖାଉଟି ଓ ବ୍ୟବସାୟୀ ଜିଏସଟିର ସୁଫଳ ପାଇବାକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଥିବା ବେଳେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରମାନେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କଠାରୁ ଠିକ ସମୟରେ ଜିଏସଟି କ୍ଷତି ଭରଣା ରାଶି ନ ପାଇ ଚିନ୍ତିତ । ଜିଏସଟି ପ୍ରଣୟନ ହେଲା ପରେ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକର ରାଜସ୍ୱ ହ୍ରାସ ପାଇବାର ଆଶଙ୍କା ଥିବାରୁ ସମସ୍ତ ସମ୍ଭାବିତ କ୍ଷତିର ୫ ବର୍ଷ ଯାଏଁ ଭରଣା କରିବା ଲାଗି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ ଆଶ୍ୱସ୍ତ କଲେ । ତଦନୁସାରେ ୨୦୧୫-୧୬ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷକୁ ମୂଳ ବର୍ଷ ଭାବେ ଧରି ପ୍ରତି ବର୍ଷ ରାଜସ୍ୱ ୧୪ ପ୍ରତିଶତ ହାରରେ ବୃଦ୍ଧି ହେବ ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରି ରାଜ୍ୟର ଜିଏସଟି ଆଦାୟରେ ହେଉଥିବା କ୍ଷତିର ଭରଣା କରିବା ଲାଗି ଜିଏସଟି (ରାଜ୍ୟଙ୍କୁ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି) ଆଇନ, ୨୦୧୭ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଣୟନ ହେଲା । ଏହି ଆଇନର ଧାରା ୭ ଅନୁଯାୟୀ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକର ହେଉଥିବା ରାଜସ୍ୱ କ୍ଷତିକୁ ଅନ୍ତରୀଣ ଭାବେ ହିସାବ କରି ପ୍ରତି ଦୁଇ ମାସରେ ଥରେ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ରାଶି ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ । ଅର୍ଥାତ, କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଅପ୍ରେଲ-ମେ ଦ୍ୱିମାସ ଲାଗି ଜୁନ ୧୦ ତାରିଖ ସୁଦ୍ଧା ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ ଅନ୍ତରୀଣ ରାଜସ୍ୱ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ରାଶି ଦେବେ । ଏହାଦ୍ୱାରା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ଯେପରି ଅଧିକ ବୋଝ ନ ପଡେ ସେଥିପାଇଁ ସର୍ବାଧିକ ୨୮ ପ୍ରତିଶତ ଜିଏସଟି ଲାଗୁ ହେଉଥିବା ପାଞ୍ଚଟି ‘ପାପ’ ଓ ‘ବିଳାସ’ ସାମଗ୍ରୀ ଯଥା, ପାନମସଲା ଓ ତମାଖୁଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ, ସିଗାରେଟ, କୋଇଲା, ଥଣ୍ଡା ପାନୀୟ (ଏରେଟେଡ ଓାଟର) ଓ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଶ୍ରେଣୀର ମୋଟର ଯାନ ଉପରେ ଅତିରିକ୍ତ ଭାବେ କମ୍ପେନସେସନ ସେସ (ଜିଏସଟିସିସି) ଆଦାୟ କରି ସେହି ଅର୍ଥ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ପାଇଁ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଗଲା । ଅବଶ୍ୟ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତିର ଅବଧି ୩୦ ଜୁନ ୨୦୨୨ରେ ସମାପ୍ତ ହେଉଥିବାରୁ ଏହି କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ସେସ ତା ପରେ ଆଉ ବଳବତ୍ତର ରହିବ ନାହିଁ । ଏ ସବୁ ସତ୍ତ୍ଵେ ଜିଏସଟି ଆଦାୟରେ ଆଶାନୁରୂପ ବୃଦ୍ଧି ନ ହେବା ଓ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ ଠିକ ସମୟରେ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ନ କରିବା ଦ୍ୱାରା ରାଜ୍ୟଗୁଡିକର ରାଜସ୍ୱ ଚିନ୍ତା ବଢିବାରେ ଲାଗିଛି ।

କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାରମାନେ ଦ୍ରବ୍ୟ ଓ ସେବା ଉପରେ ଆଦାୟ କରୁଥିବା ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଅପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ କରକୁ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଜିଏସଟି ଭାବେ ଗୋଟିଏ କରରେ ପରିଣତ କରିବା ପରେ ଏହା ତିନି ପ୍ରକାରେ, ରାଜ୍ୟ ଜିଏସଟି (ଏସଜିଏସଟି), କେନ୍ଦ୍ର ଜିଏସଟି (ସିଜିଏସଟି) ଓ ଆଇଜିଏସଟି, ଆଦାୟ ହେଉଛି । ଏଥିରୁ ରାଜ୍ୟ ଜିଏସଟି ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଖାତାରେ ଜମା ହେଉଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ଦୁଇଟି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଖାତାରେ ଜମା ହୋଇଥାଏ ଓ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଅର୍ଥ କମିସନଙ୍କ ସୁପାରିଶ କ୍ରମେ ରାଜ୍ୟମାନେ ଏଥିରୁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କର ହସ୍ତାନ୍ତରଣ (ସିଟିଡି) ବାବଦକୁ ୪୨ ପ୍ରତିଶତ (ଏବେ ୪୧ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି) ରାଶି ପାଇଥାନ୍ତି । ଏସଜିଏସଟିକୁ ମିଶାଇଲେ ସମୁଦାୟ ଜିଏସଟିର ପ୍ରାୟ ୭୧ ପ୍ରତିଶତ ରାଜ୍ୟମାନେ ପାଉଥିବା ବେଳେ କେନ୍ଦ୍ର ପାଖକୁ ୨୯ ପ୍ରତିଶତ ଯାଇଥାଏ । ତେଣୁ ଜିଏସଟି ଯେତେ ଅଧିକ ଆଦାୟ ହେବ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକର ରାଜସ୍ୱ ଆୟ ଅଧିକ ହୋଇ ଆର୍ଥିକ ସ୍ୱଚ୍ଛଳତା ସେତେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ । ଜୁଲାଇ ୨୦୧୭ରେ ଜିଏସଟି ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ ହେଲା ବେଳେ ଆଶା କରାଯାଉଥିଲା ଯେ ପ୍ରତି ମାସ ଅନ୍ତତଃ ପକ୍ଷେ ଏକ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଜିଏସଟି ଆଦାୟ ହେବ । ହେଲେ ୨୦୧୯-୨୦ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପରିସମାପ୍ତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୩୩ ମାସ ମଧ୍ୟରୁ ମାତ୍ର ୧୧ ମାସ କର ଆଦାୟ ୧ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାକୁ ଟପିଛି । ପୁନଶ୍ଚ, ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଜିଏସଟିରେ ଠକାମି କରି ହଜାର ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ଫାଙ୍କିବାର ବା ସରକାରଙ୍କଠାରୁ ଟଙ୍କା ଫେରସ୍ତ ନେବାର ଖବରମାନ ଏବେ ସାମନାକୁ ଆସୁଛି, ଯାହା ଜିଏସଟି ଆଦାୟ ବୃଦ୍ଧି ନ ପାଇବାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ପାଲଟିଛି । ଏହି ଠକେଇ ମୁଖ୍ୟତଃ ତିନି ପ୍ରକାରେ ହେଉଛି । ସେଗୁଡିକ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଜାଲ ବ୍ୟବସାୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି, ଜାଲ ଚାଲାଣ (ଇନଭଏସ) ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ଓ ପ୍ରତାରଣାପୂର୍ଣ୍ଣ ଇନପୁଟ ଟ୍ୟାକ୍ସ କ୍ରେଡିଟ ଦାବି ଜରିଆରେ କରାଯାଉଛି, ଯାହା ଜିଏସଟି ପ୍ରଶାସନ ପ୍ରତି ଆହ୍ୱାନ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ଏ ଭଳି ଅପରାଧୀଙ୍କୁ ଧରିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ ଜାରି ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଯଥେଷ୍ଟ ପରି ମନେ ହେଉନାହିଁ । ତା ଛଡା ଜିଏସଟି ନେଟଓ୍ଵାର୍କରେ ହେଉଥିବା ସଂଶୋଧନଗୁଡିକୁ ତୁରନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ବିଭାଗର ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଭାବେ ବୈଷୟିକ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଅଭାବରୁ ଅସାଧୁ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ କର ଫାଙ୍କିବା ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ପାଉଛନ୍ତିି ।

  

କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ ଠିକ ସମୟରେ ଜିଏସଟି ବାବଦ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ହେବାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ଜିଏସଟି କମ୍ପେନସେସନ ସେସ (ଜିଏସଟିସିସି) ଜରିଆରେ ଆଶାନୁରୂପ ରାଶି ଆଦାୟ ନ ହେବା । ଜିଏସଟି କମ୍ପେନସେସନ ସେସ ଆକାରରେ ଆଦାୟ ହେଇଥିବା ରାଶି ସଂଗଠିତ ପାଣ୍ଠି (କନସୋଲିଡେଟେଡ ଫଣ୍ଡ)ରେ ଜମା ହୋଇଥାଏ । ସେଥିରୁ ଜିଏସଟି କମ୍ପେନସେସନ ସେସ ଆକାଉଣ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କୁ ପ୍ରତି ଦୁଇ ମାସରେ ଥରେ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି କରାଯାଇଥାଏ । ନିୟମ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ ଦିଆଯିବାକୁ ଥିବା ଆବଶ୍ୟକ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ରାଶିଠାରୁ ଅଧିକ ପରିମାଣର ସେସ ଆଦାୟ ହେଲେ ତାହା ସଂଗଠିତ ପାଣ୍ଠିରେ ଜମା ହୋଇ ରହୁଥିବା ବେଳେ ଆଦାୟ ହୋଇଥିବା ସେସ ପରିମାଣ ଆବଶ୍ୟକ କ୍ଷତିପୂର୍ତି ପାଇଁ ନିଅଣ୍ଟ ହେଲେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ସଂଗଠିତ ପାଣ୍ଠିରୁ ଅବଶିଷ୍ଟ ପରିମାଣର ରାଶି ପ୍ରଦାନ କରିବା କଥା । ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ, ୨୦୧୭-୧୮ ଓ ୨୦୧୮-୧୯ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଆବଶ୍ୟକ ପରିମାଣର କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି କରାଗଲା ପରେ ମଧ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ ଅଧିକ ପରିମାଣର ସେସ ଆଦାୟ ହୋଇ ତାହା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ସଂଗଠିତ ପାଣ୍ଠିରେ ଜମା ହୋଇ ରହିଥିଲା ବୋଲି ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିଜେ ସଂସଦରେ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି । ବର୍ତମାନ ସେସ ଆଦାୟ କମ ହେଲା ବେଳକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ସଂଗଠିତ ପାଣ୍ଠିରୁ ଅର୍ଥ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ତତ୍ପରତା ପ୍ରକାଶ କରୁ ନ ଥିବାରୁ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ରାଶି ମିଳିବାରେ ବିଳମ୍ବ ହେଉଛି । ଏ କଥା ସତ ଯେ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବା ରାଶିରେ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥିବାରୁ ତାହା ପ୍ରଚଳିତ ହାରରେ ସେସ ଆଦାୟରୁ ପରିପୂରଣ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା କ୍ଷୀଣ । ଏଥିପାଇଁ ଅନ୍ୟ ବାଟ ଖୋଜିବାକୁ ହେବ । ସଂଗଠିତ ପାଣ୍ଠିରୁ ଅର୍ଥ ପ୍ରଦାନ ନ କରି ବା ଯଥାସମ୍ଭବ କମ ରାଶି ଦେଇ ଜିଏସଟିସିସିର ହାର ବୃଦ୍ଧି ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି କରିବା ଉପରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଥିବା ପରି ଜଣା ପଡୁଛି ।

  

ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ୩୦ ଜୁନ ୨୦୨୨ ପରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଆଉ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଜିଏସଟି ବାବଦ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ରାଶି ପ୍ରଦାନ କରିବେ ନାହିଁ, ଯାହା ଓଡିଶା ଭଳି କମ ଜିଏସଟି ଆଦାୟ ହେଉଥିବା ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ ପାଇଁ ଚିନ୍ତାର କାରଣ ପାଲଟିବ । ନିକଟରେ ନେସନାଲ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ପବ୍ଲିକ ଫାଇନାନ୍ସ ଆଣ୍ଡ ପଲିସି (ଏନଆଇପିଏଫପି) ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଜିଏସଟି କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ଯୋଜନାର ପରିସମାପ୍ତି ପରେ ରାଜ୍ୟ ଜିଏସଟି (ଏସଜିଏସଟି) କମ ଆଦାୟ ହେଉଥିବା କାରଣରୁ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକର ରାଜସ୍ୱ ସାମଗ୍ରିକ ଭାବେ ୧.୨୩ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଯାଏଁ ହ୍ରାସ ପାଇପାରେ । ପ୍ରମୁଖ ରାଜ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପଞ୍ଜାବ, ଓଡିଶା, ଗୋଆ, ଛତିଶଗଡ, କର୍ଣ୍ଣାଟକ ଭଳି ରାଜ୍ୟମାନେ ସର୍ବାଧିକ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହେବେ । ରାଜସ୍ୱ ହ୍ରାସ ପାଇବାର ଆଶଙ୍କାରେ ଅନେକ ରାଜ୍ୟ ଜିଏସଟି କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ଯୋଜନାକୁ ଆଉ ୩ ବର୍ଷ (୩୦ ଜୁନ ୨୦୨୫) ଯାଏଁ ବଢାଇବା ପାଇଁ ପଞ୍ଚଦଶ ଅର୍ଥ କମିସନଙ୍କ ନିକଟରେ ଦାବି ଜଣାଇ ସାରିଲେଣି । ବାର୍ଷିକ ୧୪ ପ୍ରତିଶତ ହାରରେ ବୃଦ୍ଧି କରି କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି କରିବା ପାଇଁ ହୁଏତ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନିକଟରେ ସମ୍ବଳର ଅଭାବ ହୋଇପାରେ । ସେ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏତେ ବିଶାଳ ପରିମାଣର ରାଜସ୍ୱ ହ୍ରାସ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଶକ୍ତ ଆଘାତ ପହଞ୍ଚାଇପାରେ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ତାର କୁପ୍ରଭାବ ଦେଶର ଆର୍ଥିକ ପରିଚାଳନାରେ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେବ, ଯଦ୍ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ର (ମାକ୍ରୋଇକୋନୋମି)ରେ ଅସ୍ଥିରତା ଦେଖା ଦେଇପାରେ । ଉପଲବ୍ଧ ଉତ୍ସଗୁଡିକରୁ ଏତେ ପରିମାଣର ଅତିରିକ୍ତ ରାଜସ୍ୱ ଆଦାୟ କରିବାର ସମ୍ଭାବନା କ୍ଷୀଣ ହୋଇଥିବାରୁ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ ପକ୍ଷରେ ନିଜ ନିଜ ପ୍ରତିଶୃତ ବ୍ୟୟ (କମିଟେଡ ଏକସପେଣ୍ଡିଚର)କୁ କମ କରିବା ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ଗତି ରହିବ ନାହିଁ । ଅର୍ଥାତ୍‌, ଆସନ୍ତା ଦୁଇ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ରାଜ୍ୟରେ ଜିଏସଟି ଆଦାୟ ବଢାଇବା ପାଇଁ ଓଡିଶା ସରକାର ଏବେଠାରୁ ଯୁଦ୍ଧକାଳୀନ ଭିତ୍ତିରେ ଉଚିତ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ ନ କଲେ ରାଜସ୍ୱ ହ୍ରାସ ପାଇ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ରାଜ୍ୟରେ ଉନ୍ନୟନମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଯେ ଉତ୍କଟ ଅର୍ଥାଭାବ ଦେଖା ଦେବ, ତାହା ନିଃସନ୍ଦେହ ।

ଜୁଲାଇ ୨୦୧୭ରେ ଜିଏସଟି ପ୍ରଚଳନ ହେବା ପରେ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୯ ଯାଏଁ ୨୪ ମାସ ଧରି ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ ଠିକ ସମୟରେ କ୍ଷତି ଭରଣା ହୋଇ ଆସୁଥିଲା । ଏହା ପରେ ପ୍ରଥମ କରି ଅଗଷ୍ଟ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଦ୍ୱିମାସ ଲାଗି କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ରାଶି ଅକ୍ଟୋବର ୧୦ ତାରିଖ ସୁଦ୍ଧା ନ ମିଳି ସେଥିରେ ଅହେତୁକ ବିଳମ୍ବ ହେଲା । ଏହାର ପ୍ରତିବାଦରେ କେତେକ ଅଣ-ବିଜେପି ଶାସିତ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ସ୍ୱର ଉତ୍ତୋଳନ କରିବାରୁ ପ୍ରାୟ ଦୁଇ ମାସରୁ ଅଧିକ ସମୟ ପରେ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକୁ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ରାଶି ପ୍ରଦାନ କରାଗଲା । ଅବଶ୍ୟ ଏଥି ପୂର୍ବରୁ କେରଳ, ଦିଲ୍ଲୀ, ପଞ୍ଜାବ, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ରାଜସ୍ଥାନ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ଛତିଶଗଡ, ପୁଡୁଚେରି ଭଳି ଆଠଟି ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ପ୍ରଦେଶର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ଏକାଠି ହୋଇ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଏହି ବଚନଭଙ୍ଗ ବିରୋଧରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ଦ୍ୱାରସ୍ଥ ହୋଇ ପାରନ୍ତି ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଚେତାବନୀ ଶୁଣାଇଥିଲେ । ଅକ୍ଟୋବର-ନଭେମ୍ବର ଦ୍ୱିମାସ ପାଇଁ କ୍ଷତି ପୂୂରଣ ରାଶି ଏ ଯାଏଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଦିଆ ଯାଇ ନ ଥିଲା ବେଳେ ଡିସେମ୍ବର-ଜାନୁଆରୀ ଓ ଫେବୃଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଦୁଇଟି ଦ୍ଵିମାସିକୀ ପାଇଁ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ରାଶି ଦିଆଯିବାର ତାରିଖ ମଧ୍ୟ ଗଡିଗଲାଣି । ଜିଏସଟିରୁ ମିଳୁଥିବା ରାଜସ୍ୱ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କର ସମୁଦାୟ କର ରାଜସ୍ୱର ହାରାହାରି ୬୦ ପ୍ରତିଶତ ହୋଇଥିବାରୁ କେନ୍ଦ୍ର ନିକଟରୁ ଏତେ ପରିମାଣର ଅର୍ଥ ଠିକ ସମୟରେ ନ ମିଳିବା ଦ୍ୱାରା ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତି ଚାପଗ୍ରସ୍ତ ହେଉଛି । ଏହାଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ବଜେଟ ଓ ଯୋଜନାକୁ ସଠିକ ରୂପେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି । କେହି କେହି ଓ୍ଵେଜ ଆଣ୍ଡ ମିନସ ଆଡଭାନ୍ସ ବା ଓଭରଡ୍ରାଫ୍ଟ ଜରିଆରେ ଋଣ କରି କାମ ଚଳାଉଥିବା ବେଳେ ତାହା ସେମାନଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତିକୁ ଦୁର୍ବଳ କରୁଛି ।

ପରିତାପର ବିଷୟ, କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ରାଶି ମିଳିବାରେ ବିଳମ୍ବ ହୋଇ ଓଡିଶା କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହେଉଥିବା ସତ୍ତ୍ଵେ ଅନ୍ୟ ଅଣ-ବିଜେପି ଶାସିତ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ସହ ସମନ୍ୱୟ ରକ୍ଷା କରି ସରକାର ସେଭଳି ବଳିଷ୍ଠ ଢଙ୍ଗରେ କେନ୍ଦ୍ର ଉପରେ ଚାପ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରୁଥିବା ଭଳି ଅନୁଭୂତ ହେଉନାହିଁ, ଯାହା ରାଜ୍ୟ ସ୍ୱାର୍ଥର ପରିପନ୍ଥୀ । କେନ୍ଦ୍ର ନିକଟରୁ କ୍ଷତିପୂର୍ତ୍ତି ରାଶି ବିଳମ୍ବରେ ମିଳୁଥିବାରୁ ଅଣ-ବିଜେପି ଶାସିତ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯେଉଁ ଅସନ୍ତୋଷର ଦାନା ବାନ୍ଧୁଛି ତାହା ଆଗାମୀ ଦିନରେ କେନ୍ଦ୍ର-ରାଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ତିକ୍ତତାର ନୂଆ କାରଣ ପାଲଟିବାର ଆଶଙ୍କା ଥିବାରୁ ତୁରନ୍ତ ଏହାର ପ୍ରତିକାର ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ।

Published in Sambad on May 11, 2020